Skip to content
Licensed Unlicensed Requires Authentication Published by De Gruyter (A) March 29, 2021

Slavic Alpine micro-varieties as part of an “Alpensprachbund”?

The case of the venitive (come) passive

  • Malinka Pila EMAIL logo

Abstract

This chapter deals with some characteristics of two more-or-less isolated Slavic varieties in the south-eastern Alps: Resian and Carinthian Slovene, whose nearest relative among the Slavic standard languages is Slovene. Both have been for centuries in situations of total language contact with Romance and Germanic varieties. I will concentrate on the come passive. At least in Resian, it developed due to direct Romance influence, which could be claimed to be the overall reason for this grammatical feature in the Alps. The situation in Molise Slavic in southern Italy will serve as a point of comparison.


Corresponding author: Malinka Pila, Department of Linguistics, University of Konstanz, Germany, E-mail:

References

Bajec, Anton, Rudolf Kolarič & Mirko Rupel. 1971. Slovenska Slovnica. Ljubljana: DZS.Search in Google Scholar

Baudouin de Courtenay, Jan. 1894. Il catechismo resiano (con una prefazione del dott. G. Loschi). Udine: Tipografia del Patronato.Search in Google Scholar

Baudouin de Courtenay, Jan. 1895. Materialy dlja južnoslovjanskoj dialektologii i ėtnografii. Sanktpeterburg: I. Rez’janskie teksty.Search in Google Scholar

Baudouin de Courtenay, Jan. 1913. Christjanske Uzhilo. S.-Peterburg: Tipografija Imperatorskoj Akademij Nauk.Search in Google Scholar

Baudouin de Courtenay, Jan. 1988. Materiali IV. Per la dialettologia e l’etnografia slava meridionale. Testi popolari in prosa e in versi raccolti in Val Natisone nel 1873. Inediti pubblicati a cura di Liliana Spinozzi-Monai. Trieste: EST.Search in Google Scholar

Bellmann, Günter. 1998. Zur Passivperiphrase im Deutschen. Grammatikalisierung und Kontinuität. In Peter Ernst & Franz Patocka (eds.), Deutsche Sprache in Raum und Zeit, 241–269. Wien: Edition Praesens.Search in Google Scholar

Benacchio, Rosanna. 2002. I dialetti sloveni del Friuli tra periferia e contatto. Udine: Società Filologica Friulana.Search in Google Scholar

Bertinetto, Pier Marco. 2001. Il verbo. In Lorenzo Renzi, Gianpaolo Salvi & Cardinaletti Anna (eds.), Grande grammatica italiana di consultazione II. Bologna: Il Mulino.Search in Google Scholar

Breu, Walter. 2003. Bilingualism and linguistic interference in the Slavic-Romance contact area of Molise (Southern Italy). In Regine Eckardt, Klaus von Heusinger & Christoph Schwarze (eds.), Words in time. Diachronic semantics from different points of view, 351–373. Berlin & New York: De Gruyter.10.1515/9783110899979.351Search in Google Scholar

Breu, Walter. 2014. = Val’ter Broj. 2014. Funkcii nastojaščego i imperfekta soveršennogo vida i perfekta nesoveršennogo vida v molizsko-slavjanskom mikrojazyke. Scando-Slavica 60(2). 322–351.10.1080/00806765.2014.984468Search in Google Scholar

Breu, Walter. 2017. Slavische Mikrosprachen im absoluten Sprachkontakt. Band I. Moliseslavische Texte aus Acquaviva Collecroce, Montemitro und San Felice del Molise. Wiesbaden: Harrassowitz.Search in Google Scholar

Breu, Walter. forthcoming. Romance in contact with Albanian. In Francesco Gardani & Michele Loporcaro (eds.), Oxford encyclopedia of romance linguistics. Oxford: Oxford University Press.10.1093/acrefore/9780199384655.013.421Search in Google Scholar

Breu, Walter & Anastasia Makarova. 2019. Typologie des Passivs im Moliseslavischen: Bewahrung, Umbau und Innovation im totalen slavisch-romanischen Sprachkontakt. In Bernhard Brehmer & Holger Kuße (eds.), Slavistische Linguistik 2016/2017, Wiener Slawistischer Almanach 83, 7–60. Frankfurt am Main etc: Lang.Search in Google Scholar

Bucheli Berger, Claudia. 2005. Passiv im Schweizerdeutschen. Linguistik Online 24(3). 1–25.10.13092/lo.24.637Search in Google Scholar

Dal, Ingerid & Hans-Werner Eroms. 2014. Kurze deutsche Syntax auf historischer Grundlage. Berlin & Boston: De Gruyter Mouton.10.1515/9783110335163Search in Google Scholar

Gaeta, Livio. 2018. Im Passiv sprechen in den Alpen. Sprachwissenschaft 43(2). 221–250.Search in Google Scholar

Giacalone Ramat, Anna. 2000. On some grammaticalization patterns for auxiliaries. In Charles Smith John & Delia Bentley (eds.), Historical linguistics 1995. Vol. 1, General issues and non-Germanic languages, 125–154. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.10.1075/cilt.161.10giaSearch in Google Scholar

Giacalone Ramat, Anna. 2017. Passives and constructions that resemble passives. Folia Linguistica 51(38). 149–176.10.1515/flih-2017-0006Search in Google Scholar

Giacalone Ramat, Anna & Andrea Sansò. 2014. Venire (‘come’) as a passive auxiliary in Italian. In Maud Devos & Jenneke van der Wal (eds.), ‘COME’ and ‘GO’ off the beaten grammaticalization path, 21–44. Berlin & Boston: De Gruyter Mouton.10.1515/9783110335989.21Search in Google Scholar

Heine, Bernd. 2014. Areal tendencies in derivation. In Rochelle Lieber & Pavol Štekauer (eds.), Oxford handbook of derivational morphology, 767–776. Oxford: Oxford University Press.Search in Google Scholar

Heine, Bernd & Tania Kuteva. 2010. Contact and grammaticalization. In Raymond Hickey (ed.), The handbook of language contact, 86–105. Chichester: Wiley.10.1002/9781444318159.ch4Search in Google Scholar

Herrity, Peter. 2000. Slovene, a comprehensive grammar. London & New York: Routledge.Search in Google Scholar

Isačenko, Aleksander V. 1939. Narečje vasi sele na Rožu. Ljubljana: Znanstveno Društvo.Search in Google Scholar

Jodlbauer, Ralph. 1996. Die Kärntner Slowenen. In Robert Hinderling & Ludwig M. Eichinger (eds.), Handbuch der mitteleuropäischen Sprachminderheiten, 119–165. Narr: Tübingen.Search in Google Scholar

Kotin, Michail. 1998. Die Herausbildung der grammatischen Kategorie des Genus verbi im Deutschen. Eine historische Studie zu den Vorstufen und zur Entstehung des deutschen Passiv-Paradigmas. Hamburg: Buske.Search in Google Scholar

Lepschy, Anna L. & Giulio Lepschy. 1977. The Italian language today. London: Hutchinson & Co.Search in Google Scholar

Lessiak, Primus. 1903. Die Mundart von Pernegg in Kärnten. Beiträge zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur 28. 1–227. https://doi.org/10.1515/bgsl.1903.1903.28.1.Search in Google Scholar

Marchetti, Giuseppe. 1967. Lineamenti di grammatica friulana. Udine: Società filologica friulana.Search in Google Scholar

Maurer-Lausegger, Herta. 1992. Das Slowenische in Kärnten in soziolinguistischer Sicht. Wiener Slavistisches Jahrbuch 38. 89–106.Search in Google Scholar

Mayerthaler, Eva & Willi Mayerthaler. 1990. Aspects of Bavarian syntax, or “any language has at least two parents”. In Jerold Edmondson, Feagin Crawford & Peter Mühlhäusler (eds.), Development and diversity. Language variation across time and space. A festschrift for C.-J. N. Bailey, 371–429. Dallas: Summer Institute of Linguistics/University of Texas at Arlington.Search in Google Scholar

Mayerthaler, Willi. 1986. Über die Nichtverschiebung des anlautenden p- im Bairischen (Fortsetzung). Österreichische Namenforschung 14(1/2). 7–80.Search in Google Scholar

Mayerthaler, Willi, Günther Fliedl & Christian Winkler. 1995. Der Alpen-Adria-Raum als Schnittstelle von Germanisch, Romanisch und Slawisch. Tübingen: Narr.Search in Google Scholar

Neweklowsky, Gerhard. 2013. Der Gailtaler slowenische Dialekt. Klagenfurt etc: Drava.Search in Google Scholar

Pila, Malinka. 2019. Passivo e aspetto verbale in resiano, russo e sloveno. In Iliana Krapova, Svetlana Nistratova & Luisa Ruvoletto (eds.), Studi di linguistica slava. Nuove prospettive e metodologie di ricerca (Atti del VI Incontro di Linguistica slava, Venezia 20–22.9.2018)x, 439–451. Venezia: Edizioni Ca’ Foscari. Available at: https://edizionicafoscari.unive.it/it/edizioni4/libri/978-88-6969-369-4/passivo-e-aspetto-verbale-in-resiano-russo-e-slove/.10.30687/978-88-6969-368-7/028Search in Google Scholar

Pila, Malinka. Il periodo ipotetico in resiano (in confronto con lo sloveno). In Monica Genesin, Karl Gerhard Hempel & Kahl Thede (eds.), Endangered linguistic varieties and minorities in Italy and the Balkans. Wien: VLACH, in print.Search in Google Scholar

Pronk, Tijmen. 2009. The Slovene dialect of Egg and Potschach in the Gailtal, Austria. Amsterdam & New York: Rodopi.10.1163/9789042027756Search in Google Scholar

Ramat, Paolo. 1998. Typological comparison and linguistic areas: Some introductory remarks. Language Sciences 20(3). 227–240.10.1016/S0388-0001(98)00001-1Search in Google Scholar

Rešetar, Milan. 1911. Die serbokroatischen Kolonien Süditaliens. Wien: Kaiserliche Akademie.Search in Google Scholar

Rohlfs, Gerhard. 1969. Grammatica storica della lingua italiana e dei suoi dialetti. Sintassi e formazione delle parole. Torino: Einaudi.Search in Google Scholar

Salvi, Giampaolo & Laura Vanelli. 2009. Nuova grammatica italiana. Bologna: Il Mulino.Search in Google Scholar

Sansò, Andrea & Anna Giacalone Ramat. 2016. Deictic motion verbs as passive auxiliaries: The case of Italian andare ‘go’ (and venire ‘come’). Transactions of the Philological Society 114. 1–24, https://doi.org/10.1111/1467-968X.12059.Search in Google Scholar

Schwarze, Christoph. 2009. Grammatica della lingua italiana. Roma: Carocci.Search in Google Scholar

Serianni, Luca. 1988. Grammatica italiana. Italiano comune e lingua letteraria. Torino: UTET.Search in Google Scholar

Spinozzi-Monai, Liliana. 2009. Il Glossario del dialetto del Torre di Jan Baudouin de Courtenay. Udine: Consorzio Universitario del Friuli.Search in Google Scholar

Spinozzi-Monai, Liliana. 2015. Sloveno. In Sabine Heinemann & Luca Melchior (eds.), Manuale di linguistica friulana, 245–273. Berlin & Boston: De Gruyter Mouton.Search in Google Scholar

Steenwijk, Han. 1992. The Slovene dialect of Resia. San Giorgio, Amsterdam etc: Rodopi.Search in Google Scholar

Šekli, Matej. 2018. Slovenski jezik v Reziji. In Matej Šekli & Andreja Žele (eds.), Slovenistika in slavistika v zamejstvu – Videm. Ljubljana: Zveza društev Slavistično društvo Slovenije.Search in Google Scholar

Thieroff, Rolf. 1994. Vorgangs- und Zustandspassiv in romanischen und germanischen Sprachen. STUF - Language Typology and Universals 47(1). 37–57. https://doi.org/10.1524/stuf.1994.47.1.37.Search in Google Scholar

Vogel, Petra Maria. 2014. Das unpersönliche Passiv. Eine funktionale Untersuchung unter besonderer Berücksichtigung des Deutschen und seiner historischen Entwicklung. Berlin & Boston: De Gruyter Mouton.Search in Google Scholar

Wiemer, Björn. 2011. The grammaticalization of passives. In Bernd Heine & Heiko Narrog (eds.), The Oxford handbook of grammaticalization, 1–9. Oxford: Oxford University Press. Online publication date Sep 2012. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199586783.013.0043.Search in Google Scholar

Wiesinger, Peter. 1989. Zur Passivbildung mit kommen im Südbairischen. In Wolfgang Putschke, Werner Veith & Peter Wiesinger (eds.), Dialektgeographie und Dialektologie, 256–268. Marburg: Elwert.Search in Google Scholar

Received: 2020-01-10
Accepted: 2020-07-15
Published Online: 2021-03-29
Published in Print: 2021-04-27

© 2021 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston

Downloaded on 29.9.2023 from https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/stuf-2021-1027/html
Scroll to top button